uit de duinkoerier 8-9-2021

Zaterdag 4 september om 15.00 uur werd de expositie van Marjan Horvers-de Nijs in het Uilennest in Loon op Zand geopend. De belangstelling was meteen groot voor de tot nu toe verborgen gebleven collectie.

Door Jack IJpelaar

Het Uilennest stroomde zaterdagmiddag tegen 15.00 uur helemaal vol met bezoekers die de opening van de expositie van Marjan Horvers-de Nijs bij wilden wonen. Velen met bloemen voor de kunstenares. Het was van tevoren niet zeker of Marjan, vanwege haar ziekte, zelf bij de opening aanwezig zou kunnen zijn. Maar de kunstenares was er. Haar zus Jeanet sprak bij de opening mooie woorden en nam daarbij de aanwezigen mee door de jaren hoe Marjan haar talent ontwikkelde. Daarbij werd ze soms emotioneel. “Heel fijn voor je dat door al dat mooie werk dat hier hangt, je kunt laten zien wat je gedreven heeft. En het toont ook jouw moed om dat op dit moment te doen.” Ze besloot met het voorlezen van een gedicht en nodigde de bezoekers uit een notitie te maken over het werk van Marjan in een boek dat daarvoor klaar lag. “Ze wil graag weten wat u van haar werk vindt. Een kaartje sturen mag ook.”

Jarenlang verborgen kunstwerken

Zwager Toine Horvers, die het initiatief voor de expositie had genomen, ging terug naar zijn eerste herinnering die hij had toen hij bij Marjan was en de lades opentrok van een kast en daar tekeningen uithaalde. “We wisten dat je een hobby had en af en toe zagen we een aquarel, maar toen ik al dat mooie werk onder ogen kreeg, kwam bij mij het idee daar een expositie mee te houden. Ik besefte dat niemand ooit kennis had genomen van al die kunstwerken die hier opgeborgen lagen. Ik vroeg me af: was het onzekerheid? Of bescherming? Hoezo dan? Ik vond een tekst van jou in een van je boeken: ‘Ik wil doorgaan tot ik het allemaal geprobeerd heb.’ En dat is hier nu te zien in de diversiteit van deze expositie. Het besef kwam dat we het moesten gaan tonen aan het publiek. En uiteindelijk ging je akkoord. We hebben samen een keuze gemaakt uit alles wat er uit de lades kwam. Het is ongeveer een derde van het gehele oeuvre.”

Toine nodigde de aanwezigen uit om vooral de tijd te nemen om alles goed te bekijken en er desnoods op een stoel bij te gaan zitten. Marjan’s man, Peter, dankte zijn broer voor het initiatief voor de expositie en met het heffen van het glas en een toost op de kunstenares werd de tentoonstelling geopend.

Bescheiden autodidact

Als kind van de bekende Kaatsheuvelse kunstschilder Gerard de Nijs (1918-1989) experimenteerde Marjan al van jongs af aan met schilderen, tekenen en schetsen. En net als haar vader is zij autodidact. Bescheiden als zij is verdween het meeste van haar werken in een kast en slechts enkele werken sieren de wanden in haar huis. De tentoonstelling laat Marjan’s jarenlange gedrevenheid, veelzijdigheid, experimenteerdrift en vooral het zoeken naar verbeelding van haar gevoelens zien. Haar terughoudendheid met betrekking tot het tonen van haar werk heeft wél haar artistieke vrijheid beschermd: er hoefde geen stijl neergezet te worden, ze hoefde niet te kiezen voor naturalistisch, fantastisch of abstract; het kon allemaal en door elkaar, en ondanks het feit dat ze verschillende duidelijke periodes in haar werk gekend heeft kon ze iedere beslissing daarover uit het werk zélf laten ontstaan. Toch is haar werk allesbehalve vrijblijvend: bij tijden lijkt ze zich vast te bijten (om los te komen) in een bepaald onderwerp, vorm of techniek. Al bladerend door haar werk zie je momenten van intensief doorwerken op bepaalde onderwerpen zoals bomen, (rots)landschappen, gezichten, mensgestalten of sprookjesfiguren: het soort bijna obsessieve concentratie dat een kunstenaar nodig heeft om zichzelf in het werk te kunnen verliezen, waardoor het een eigen leven kan leiden voorbij de hand, het denken en de stemmingen van de kunstenaar.

Grote diversiteit

Als eerbetoon aan haar werk hebben haar zwager Toine en haar man Peter, in overleg met haar, het initiatief genomen voor deze expositie in het Uilennest. De grotere werken hebben een plaats gekregen aan de lange wand. Al het kleine werk, gemaakt met waterverf, potlood en waskrijt en de boeken met schetsen en collages zijn uitgestald op speciaal daarvoor vervaardigde tafels. Daaronder zijn landschapstekeningen die zij maakte tijdens de wandeling van het Pieterpad dat loopt van Pieterburen naar de St. Pietersberg en een boek met pentekeningen van mensen, markten en landschappen die zij maakte tijdens een reis door Afrika.

Entree is vrij

Iedereen is van harte welkom om de expositie te komen bekijken in het Uilennest, Weteringstraat 17a in Loon op Zand. De ruimte is rolstoeltoegankelijk. De werken van Marjan zijn te bezichtigen op 10, 11, 12, 17 en 18 september van 12.00 tot 17.00 uur en op 19 september van 15.00 tot 17.00 uur. Tijdens de expositie wordt u verzocht rekening te houden met de actuele Covid-maatregelen. De expositie is vrij toegankelijk. Bezoekers kunnen een donatie doen ten behoeve van PSP-spierziekte, ten name van Cure PSP (www.curepsp.org)